Holland, met zijn koeien en weilanden, sloten en kanalen. Holland, het landelijke, knusse Holland is de plek waar The Beach Boys zich in 1972 thuis voelen. In december 1970 worden The Beach Boys op indrukwekkende wijze onthaald in het Amsterdamse Concertgebouw en als hun nieuwe manager Jack Rieley een rigoureuze koersverandering voorstaat en de band begin 1972 zeer succesvol is op het door Willem Duys gepresenteerde Grand Gala Du Disque, is het voor Riley en The Beach Boys zonneklaar waar de opnamen voor hun nieuwe album plaats moeten vinden: in Holland. Die vaststelling wordt opgevolgd door een omvangrijke en kostbare operatie; niet alleen moet er woonruimte en transport worden gezocht voor de bandleden, maar ook een studio. En die wordt gevonden in het landelijke Baambrugge. De primitieve opnamelocatie, eigendom van Pi Veriss, wordt getransformeerd tot een hypermoderne studio, waarvan de onderdelen – samen met ettelijke kuub strandzand – vanuit Californië worden ingevlogen. In de zomer van 1972 wonen The Beach Boys in Nederland: Carl Wilson, Mike Love, Al Jardine, de door Carl Wilson uit The Flame gerecruteerde Zuid-Afrikanen Blondie Chaplin (zang/bas) en Ricky Fataar (zang/drums), en de labiele Brian Wilson; half en half bandlid. Dennis Wilson woont op de Canarische Eilanden. De opnamen – voornamelijk in de avond- en nachturen – voor het nieuwe album verlopen redelijk voorspoedig, alleen zijn er wat problemen met de werkvergunningen en is Brian Wilson een tijdje zoek op Schiphol. Brian Wilson neemt overigens op in totale afzondering en komt op de proppen met het muzikale sprookje ‘Mt. Vernon & Fairway’ en het schitterende, complexe ‘Funky Pretty’. Love en Jardine leveren de trilogie ‘California Saga’ aan, een eerbetoon aan de natuur van The Golden State. Carl Wilson – die zich ontpopt tot bandleider – trekt in ‘The Trader’ de parallel tussen de handelsgeest van de Nederlanders en het Amerikaanse imperialisme en Dennis Wilson is de schepper van het logge, gothische ‘Steamboat’ en het wonderschone ‘Only With You’, verfraaid met door Rogier van Otterloo gedirigeerde strijkers. De bijdrage van het duo Chaplin/Fataar blijft, op de plaat althans, beperkt tot ‘Leaving This Town’, een sublieme song, vloeiend als trage oceaangolven. In augustus ’72 vertrekken The Beach Boys weer naar Californië, waar verder gesleuteld wordt aan de opnamen – en een Chaplin/Fataar-compositie sneuvelt ten faveure van het nog op de plank liggende ‘Sail On Sailor’, want de platenbazen wensen een hit. Op 8 januari 1973 verschijnt Holland wereldwijd; een 12”-lp met daarbij een single met ‘Mt Vernon And Fairway (A Fairy Tale)’ en op de hoes de in het water gespiegelde Kromme Waal, een gracht in Amsterdam. Opvallend is de samenhang tussen de nummers, ondanks de verschillende leveranciers, en het moderne geluid. De bijna symfonisch gestapelde vocalen, volkomen losgeweekt van surf, doo-wop en psychedelica, klinken als niet eerder gehoord. En opvallend is de rol van de synthesizer – een uitgesponnen moog-solo in ‘Leaving This Town’ en de Taurus-baspedaal die songs als ‘The Trader’ en ‘Steamboat’ van een log brommend geluid voorziet. Met Holland verliezen The Beach Boys niets van hun legendarische jaren zestig-reputatie; sterker nog Holland is een van de beste albums van de Californiërs – maar ook hun laatste meesterwerk; hun Hollandse meesterwerk.

Sail On Sailor / Steamboat / California Saga / The Trader / Leaving This Town / Only With You / Funky Pretty / 7”: Mt Vernon And Fairway (A Fairy Tale)