Walden, Colorado (1994)
Ik was te laat. Niet een beetje te laat, maar echt veel te laat. Wel twintig jaar. Want wat had ik graag door Amerika willen fietsen in 1974. Maar ja, als twaalfjarige onderneem je nog niet zulke tochten. Toen fietste ik in de grote vakantie door de duinen van de Waddeneilanden. Op een groene Batavus Junior. Of had ik toen al de eveneens groene Union Savoy waarmee ik de 16 kilometer afstand naar de middelbare school moest overbruggen? Hoe dan ook, de wereld lag voor me open. Tijdens het raggen over de schelpenpaadjes verkeerde ik in gedachten al in Amerika. Die duinen zagen er wel een beetje uit als de woestijnen waar die westerns zich vaak afspeelden.

Waarom 1974? Allereerst omdat het simpelweg twintig jaar eerder was dan mijn eerste fietstocht door Amerika. Twintig is een mooi rond getal immers. Zo simpel kan het zijn. Wat ook meespeelt is dat de jaren zeventig belangrijk zijn. Voor mij persoonlijk en voor de rockmuziek. Het zijn mijn tienerjaren, de periode waarin je je een identiteit verschaft. En daarin speelde pop een grote rol. Voor de buis hangen tijdens TopPop was vaste prik. Tot het moment dat ik elpees ging kopen en de hits minder belangrijk werden. Vanaf dat moment draaide het vooral om countryrock. Americana dus, ook al heette dat toen nog niet zo.

De heimwee naar de jaren zeventig wordt behalve door muziek gevoed door beelden. De tv-series van die tijd. De films. En de foto’s, ook al dateert die belangstelling pas van later. In de jaren tachtig begon ik fotoboeken te verzamelen. Een paar keer per jaar ging ik naar Amsterdam om platen te kopen. Niet ver van platenzaak Concerto, een vast adres tijdens die strooptochten, zat De Verbeelding, een in fotoboeken gespecialiseerde winkel. Daar dook ik het souterrain in voor koopjes.

Uncommon Places van de fotograaf Stephen Shore schafte ik pas veel later aan. Het boek verscheen voor het eerst in 1982, maar mijn exemplaar is een herdruk uit 2004. Shore maakte tussen 1973 en 1979 meerdere reizen door de Verenigde Staten. Zijn foto’s tonen straatbeelden, vooral uit de bebouwde kom. Gebouwen en heel veel geparkeerde auto’s. In kleuren zoals je die nu niet meer ziet. Vooral veel tinten groen en verder alles tussen beige en bruin. Hier en daar wat rood en blauw. Kleuren die lijken te zijn aangetast door de zon. In de straten met auto’s valt vooral de leegheid op. De ruimte. 

De auto’s waren in Nederland een maatje kleiner. Soms wel twee maatjes. Een Amerikaanse slee trof je hier zelden aan. Af en toe zag ik er lopend naar de lagere school eentje staan bij een restaurant waar zakenmensen rond het middaguur lunchten. Ik moest altijd even door het raam van de bestuurder loeren om het dashboard te bestuderen. Wat stond er op de teller?

De foto’s van Shore laten zien dat ook in Amerika niet alleen maar sleeën rondreden. Qua formaat misschien wel, maar opgepoetst zijn de veelal geparkeerde wagens op de foto’s van hem niet. De straatbeelden van Shore zijn in tegenspraak met de boektitel Uncommon Places vooral alledaags. De fotograaf behoorde tot de stroming new topographics, een naam die bleef hangen na een tentoonstelling in 1975 van gelijkgestemde fotografen in Rochester, New York. In het genre draait het om het documenteren van de invloed van de mens op het landschap. Zoals bij de straattaferelen van Shore.

Op de hoek van Main Street en 5th Street in Walden, Colorado, maakte ik bovenstaande foto. Had ook zomaar een beeld uit de jaren 70 kunnen zijn. Pick-uptrucks waren destijds doorgaans in hardere kleuren gespoten dan personenauto’s. Zoals ook hier het geval is. 

De beelden van Shore en zijn collega’s die tot de new topographics kunnen worden gerekend zijn opvallend onopvallend. Alledaags. In die zin valt er een lijn te trekken naar americana als muziekvorm.