Mesabi is een gebied in de Amerikaanse staat Minnesota. Daar in het uiterste noorden van de Verenigde Staten groeide Bob Dylan op. Mesabi (Proper/Rough Trade) is de titel van het 26ste album van Tom Russell. In dat titelnummer gaat het over een jeugdige Dylan die naar Mexicaanse radiostations luistert en zo kennis maakt met de muziek van Howlin’ Wolf, Buddy Holly en Ritchie Valens. Er komen nog veel meer beroemdheden langs op dit ambitieuze album vol dwarsverbanden. When The Legends Die gaat over de jonge jaren van Russell zelf. Hij groeide op in Los Angeles waar hij in de ban raakte van Mexicaanse muziek. Het gaat evenwel in het liedje vooral over zijn bewondering voor Dylan en hoe dat hem op weg heeft geholpen als artiest. Russell woont tegenwoordig in het Texaanse El Paso aan de grens met Mexico. Van het uiterste noorden van de VS (Mesabi) gaat het dus naar het uiterste zuiden. Aan de overkant van El Paso ligt Juarez, de gevaarlijkste stad ter wereld. Ook over die stad gaat het. In Goodnight Juarez staat de drugsoorlog centraal en dat is tevens het onderwerp van And God Created Bordertowns. Een aantal liedjes over Hollywood en de filmindustrie is nauwelijks vrolijker. A Land Called Way Out There is geschreven voor de betreurde James Dean. Furious Love (For Liz) gaat over de tijd dat Elizabeth Taylor in El Paso woonde. Vanuit haar penthouse keek ze begin jaren vijftig tijdens haar eerste huwelijk met Nicky Hilton uit over Juarez. Farewell Never Never Land behandelt het trieste leven van Bobby Driscoll, de stem van Disney’s Peter Pan. Na de Dylan-cover A Hard Rain’s Gonna Fall volgt nog The Road To Nowhere, titelsong van een nieuwe film van regisseur Monte Hellman waarvoor Russell de muziek schreef. Is het na dit alles nog nodig om te wijzen op begeleiders als Calexico, Lucinda Williams, Augie Meyers, Van Dyke Parks, Will Kimbrough, David Henry, Don Heffington, Joel Guzman, Gretchen Peters en al die anderen om het belang van dit album (63 minuten speelduur) te onderstrepen? Toch nog even dit: over het leven van Tom Russell is de documentaire Don’t Look Down gemaakt, de titel is een verwijzing naar de docu Don’t Look Back over Dylan. Daarnaast is er ook nog een boek uit met tekeningen van Russell – ook de hoestekening is van hem – getiteld Blue Horse, Red Desert, The Art Of Tom Russell.

Dit schreven we in 2009 over het ook uitstekende Blood And Candle Smoke: Op Blood And Candle Smoke (Shout Factory/Proper) werkt Tom Russell samen met Calexico en het resultaat is groots. De krachtige korte verhalen met veel oog voor detail worden door Joey Burns en John Convertino voorzien van precies de juiste sfeer. Russell woont tegenwoordig in de Texaanse stad El Paso, aan de grens met Mexico, en als geen ander weten de twee hoe je south of the border kunt gaan zonder in kitsch te vervallen. Natuurlijk komen we ook anderen uit de gelederen van Calexico tegen. De trompet van Jacob Valenzuela glanst in zeven van de twaalf nummers en Nick Luca levert fraaie bijdragen op Spaanse gitaar en hoe hij de elektrische gitaar laat klepperen op Crosses Of San Carlos is fenomenaal. En dan die verhalen. Over two Apache kids in a stolen car / navigating by a fallen star. Over een 80-jarige Afrikaanse priesteres, she made juju all night long. Over Nina Simone op de jukebox in het Mexicaanse San Cristobal. Over The Most Dangerous Woman In America. Geen woord ontsnapt aan de aandacht door de dwingende voordracht van die donkere stem. In Mississippi River Runnin’ Backwards heeft Tom Russell ook nog eens heel veel soul. Tom Russell is een bijzonder artiest met een productie van nu al 25 cd’s en daarnaast een loopbaan als auteur en beeldend kunstenaar. Op Blood And Candle Smoke leren we hem tevens kennen als a Master in the Arts of Criminology, kennis die hij niet alleen in Amerika en Mexico heeft vergaard, maar ook tijdens enkele bezoeken aan oorlogsgebieden in Afrika.