De Sgt. Pepper van de folkmuziek, zo werd zijn beste album genoemd. Hij werd vergeleken met Randy Newman en Leonard Cohen, zelfs met Wagner en Kurt Weill. Over de mening van de recensenten had David Ackles (1937-1999) weinig te klagen. Ook zijn collega’s hadden hem hoog zitten: Elton John geneerde zich eens omdat Ackles voor hém opende – en niet andersom; later zong hij met Elvis Costello een stemmige versie van Ackles’ compositie ‘Down River’. Het enige probleem: het publiek liet Ackles’ albums en masse links liggen.

Miskend maar niet verbitterd
David Ackles groeide op in Los Angeles en maakte eerst furore in de acteerwereld: tussen zijn achtste en twaalfde speelde hij in een reeks tenenkrommende kinderfilms rond een hond genaamd Rusty. Later vormde hij een folkduo met zijn zus en studeerde hij Engels terwijl hij bijverdiende als privédetective. In die tijd begon hij ook zijn eerste liedjes te schrijven. Aanvankelijk waren die bedoeld voor andere artiesten, maar al gauw bleek dat niemand zijn verontrustende composities wilde opnemen.

Dus deed hij het zelf maar. Hij kreeg een contract bij Elektra en bracht in 1968 zijn eerste album David Ackles uit. Daarna volgden voor hetzelfde label nog Subway to the Country (1969) en American Gothic (1972), en zijn voortijdige zwanenzang Five & Dime (1973) voor Columbia. Ackles’ albums waren – licht uitgedrukt – geen commercieel succes, en midden jaren zeventig verdween hij geruisloos van het muzikale toneel. Hij stierf eind jaren negentig, onverbitterd maar ongetwijfeld teleurgesteld over zijn afgebroken muziekcarrière.

Poëtische doemprofeet
American Gothic is zonder twijfel het bekendste en meest ambitieuze album van Ackles. Het is een groots opgezet conceptalbum over Amerikaanse dromen en nachtmerries, opgenomen in Engeland met hulp van Bernie Taupin en Robert Kirby. De muziek wordt gedragen door het pianospel van Ackles maar waaiert weids uit in orkestrale arrangementen die verwijzen naar jazz en (Amerikaanse) klassieke muziek. Het is een album dat moeilijk te plaatsen is: er zijn country-invloeden maar ook echo’s van broadway, gospel en zelfs Franse chansonniers.

David Ackles is bepaald niet positief gestemd over de staat van zijn thuisland. Hij klinkt als een doemprofeet, een stem in de wildernis die laat weten dat all’s not well in het land van de vrijen en het thuis van de dapperen. Hij zingt cynisch over het ‘einde’ van de Vietnam-oorlog, voorspelt de ecologische crisis in ‘Oh! California’ en fileert de hypocrisie van een Puriteins stel in het titellied. In ‘Billy Whitecloud’ horen we bovendien dat racisme ook in de jaren zeventig nog welig tiert – en tot schokkende resultaten kan leiden.

De Amerikaanse nachtmerrie
Maar Ackles is ook een begenadigd componist van romantische ballads. Zo is ‘Love’s Enough’ – in Nederland gecovered door Ricky Koole – een van de mooiste liedjes over de bedwelming van verliefdheid. Een andere ballad, ‘Waitin’ for the Moving Van’, is het hartverscheurende relaas van een man die op het voorportaal van zijn gebroken huwelijk staat, en weet dat hij zichzelf eens te meer verdoemd heeft tot de road en het eenzame dwalen over een harteloos continent.

In de slepende vertelling ‘Another Friday Night’ zingt Ackles met de bezetenheid van een drifter die inziet dat zijn leven een mislukking is en zich wanhopig vastklampt aan zijn dromen. En dan is er nog het epische slotstuk, ‘Montana Song’, waarin de zanger op een verlaten boerderij op zoek gaat naar zijn verleden. Hij vindt er het tragische verhaal van twee pioniers die probeerden het land te bedwingen maar ten onder gingen in hun strijd tegen de tijd, en alleen hun graven achterlieten in de winderige heuvels van Montana.

De kracht van David Ackles is dat hij de misère en melancholie van zijn landgenoten beschrijft met mededogen, zelfs wanneer hij hun hypocrisie en kortzichtigheid blootlegt. Hij zingt over allen die leven in de schaduw van de Amerikaanse droom, in de nachtmerrie die het blinde streven naar succes achterlaat, niet alleen in haar achterwijken en vergeten steden, maar ook in de harten van haar inwoners. Daarmee is American Gothic anno 2014 nog even relevant als toen Ackles zijn duistere composities voor het eerst op de plaat zette.