The Golden Crystal Kingdom (La Honda Records/RCA) van Vincent Neil Emerson is mijn plaat van het jaar. Het heeft weinig zin om te wachten tot volgende week mijn top 15 online staat, daarvoor is mijn enthousiasme over het derde album van deze Texaan te groot. Op het ook al lang niet misselijke debuut Fried Chicken And Evil Women stortte hij zich vol in het nachtleven, maar plaatste daarbij ook enige kanttekeningen. Hij wond zich op over vervelende lui in kroegen die brulden dat ze nog een nummer van David Allan Coe wilden horen. Terwijl hij helemaal geen liedje van hem had gespeeld… En dat ook niet van plan was trouwens. 

Op zijn nieuwste gaat hij door op dat thema. Time Of The Rambler gaat over zijn ervaringen als straatmuzikant. Dat viel niet altijd mee, ‘playing for a crowd of moving feet’. Op het titelnummer verklaart hij dat spelen in kroegen ook niet altijd meevalt. Hij heeft schoon genoeg van het onachtzame publiek dat in westernkleding een avondje uit gaat. ‘I been playin’ in their honky tonks and bars / But the babbling of the crowd has lost its charm.’ Enkele coupletten later verkondigt hij wat hij liever zou willen: ‘I wish I was back in my Texas home / I’d rather sing this song at the country store’. 

Emerson heeft aan zelfvertrouwen gewonnen. Hij laat horen wie hij is en waar hij voor staat. Net zoals zijn goede vriend Charley Crockett dat ook doet. Van hem speelt hij het fraaie Time Of The Cottonwood Trees. De enige andere cover op deze ijzersterke plaat is Cod’ine van Buffy Sainte-Marie. De zangeres kreeg het onlangs hard te verduren toen een Canadees tv-station het nieuws bracht dat ze heeft gelogen over haar afkomst. Ze zou helemaal niet van indiaanse afkomst zijn. Emerson neemt het trouwens voor haar op. 

Op zijn titelloze tweede plaat vertelde hij op The Ballad Of The Choctaw-Apache over zijn eigen afkomst en de moeilijke omstandigheden waarin zijn volk nog altijd moet leven. Terecht dat dat album in 2021 een fraaie zevende positie behaalde in de jaarlijst van onze lezers. The Golden Crystal Kingdom is zelfs nog beter. Want er staan behalve de cover van Cod’ine nog meer betekenisvolle nummers op. Zo gaat The Man From Uvalde over de schietpartij in die Texaanse plaats waarbij 21 doden vielen. Emerson komt er uit de buurt. Hij maakt zich druk over de wapenwaanzin in Amerika en het lakse optreden van de politie ter plaatse. Er verscheen een vernietigend rapport over de 376 agenten die veel te laat ingrepen waardoor de schutter zijn gang kon blijven gaan. 

Het album sluit af met Little Wolf’s Invincible Yellow Medicine Paint dat handelt over een verf die het lichaam beschermt tegen kogels. Het had zo op Badlands van Marty Stuart kunnen staan, dat geweldige conceptalbum over indianen. 

Shooter Jennings (piano, synthesizer) produceerde dit formidabele album, waarop naast Emerson (zang, akoestische en elektrische gitaar) het team van Jennings bestaande uit Jamie Douglass (drums), Jon Graboff (pedal steel), Ted Russell Kamp (bas) en John Schreffer Jr. (elektrische gitaar) topwerk aflevert.

Ook schitterend is On The Banks Of The Old Guadalupe, waar Emerson hopeloos verliefd wordt op een schone die afkomstig is van de andere kant van de rivier. De liefde south of the border heeft in de muziek al zoveel fraais opgeleverd, denk maar aan El Paso van Marty Robbins of She Never Spoke Spanish To Me van Joe Ely. Voices (On The Spanish Isle) is nog zo’n schoonheid van een song. Maar Emerson moet wel oppassen: ‘I used to be a rambler / But my ramblin’ days are done / If I don’t get well no more / I believe I’ve had my fun … I loved every daughter / Of every rich man in this town / And I know they’re gunna string me up / If I come back around’.