Er valt heel wat af te dingen op de term americana. Want over wat voor muziekgenre hebben we het dan? Het is een verzamelnaam voor allerlei soorten rootsmuziek waarbij de musici niet eens uit Amerika hoeven te komen. Best ingewikkeld. Evenzogoed is het een hele mooie term, omdat heel veel als zodanig kan worden omschreven. Dat is dan weer lekker makkelijk. Americana zou je kunnen omschrijven als een goederentrein met een lange sliert wagons die allemaal een andere lading vervoeren.

De kruisbestuiving tussen genres is misschien wel de belangrijkste typering van americana. De wagons op deze hoezen vervoeren allemaal een andere vracht. Die goederentreinen die door het Amerikaanse landschap rollen kunnen enorm lang zijn. ‘Well the longest train that I ever saw / Had the front in the summer and the back in the fall’, zong Joe Ely op 95 South, te vinden op zijn album Streets Of Sin.

Door al die wagons met een andere vracht verlies je makkelijk het overzicht. Zo kon het gebeuren dat de boxcar die de Texaan Red Shahan vorig jaar voorttrok door de 140 inzenders van een lijstje met de beste albums van 2024 totaal over het hoofd werd gezien. Terwijl Loose Funky Texas Junky een bijzonder sterke plaat is. 

Van een recensie kwam het niet, daarom alsnog wat aandacht in deze rubriek voor het vierde album van de Texaan. Daarop volgt Shahan een wat ander spoor dan op zijn vorige werk. In 2018 stond hij met Culberson County wel in de jaarlijstjes van lezers en Hugo, die zijn waardering uitsprak voor de ‘moddervette Texaanse countryrock’. Het door Hugo als ‘powerpoprootsrock’ omschreven Javalina behaalde in 2021 eveneens diens jaarlijst en ook bij lezers bleef die plaat niet onopgemerkt. Op zijn laatste volgt Shahan het spoor van countrysoul. Denk aan Bobby Charles, Delbert McClinton en Little Feat. Orgelspel domineert de meeste liedjes. Room Full Of Desire klinkt als een samenwerking tussen Dan Penn en Spooner Oldham enerzijds en The Eagles anderzijds.

Americana is vooral een vervangende term voor alt-country. Die benaming voor de in de jaren 90 opgekomen stroming bleek na verloop van tijd te beperkt voor allerlei zijsporen richting folk, blues, rock en nog veel meer. Echte alt-country, dat was Uncle Tupelo. Ook het daaruit voortgekomen Son Volt valt onder die noemer. Bandleider Jay Farrar bleef evenwel niet hetzelfde spoor volgen. Voor Notes Of Blue bestudeerde hij bijvoorbeeld oude bluesnummers van Mississippi Fred McDowell en Skip James. Op de originele hoes zit Farrar met gitaar op een houten vloer ruggelings leunend tegen een houten lambrisering. De hoes met goederenwagon bij dit verhaal is op cd verschenen in een gelimiteerde oplage van duizend stuks.

De wagon van Boxcar Campfire biedt swingende blues en rockabilly. Roll All Night, zingt Paul Pigat, het is een heilig moeten voor de Canadees. De fraaie hoes roept wel wat vragen op. Is Boxcar Campfire nu de titel of de bandnaam? Eigenlijk allebei, want Pigat heeft meerdere pijlen op zijn boog. Als Paul Pigat Trio verkent hij jazz, met de band Cousin Harley brengt hij rockabilly en bij Boxcar Campfire combineert hij dat alles. In hetzelfde lettertype als de naam van de artiest staat er rechts ook nog The Game. Dat is in feite het tweede deel van een drieluik als Boxcar Campfire. Links op de wagon valt de tekst ‘car 2 of 3’ te ontwaren.

Het vreemdste vrachtje van deze goederentrein zit in de wagon Hiræth van Rail Yard Ghosts. Het wisselende collectief komt van overal en nergens in de Verenigde Staten. Ze spelen folkpunk met elementen uit bluegrass en noemen dat blackgrass of deathgrass. De overheersende toon is anarchistisch, dus met de omschrijving americana zullen ze niets op hebben. En toch hebben ze hun wagon aangehaakt.

Red Shahan – Loose Funky Texas Junky (2024)
Son Volt – Notes Of Blue (2017)
Rail Yard Ghosts – Hiræth (2016)
Paul Pigat – Boxcar Campfire – The Game (2019)